Fandangos de Huelva is een karakteristieke muzikale vorm die vanuit de Spaanse folklore komt. Fandangos de Huelva heeft het proces van aflamencada (verandering onder de invloed van flamenco)ondergaan toen het veranderde in / zich aanpaste aan een vorm die een voedingsbodem vond in de provincie Huelva.
Hoewel er ook andere Fandangosstijlen bestaan in de regio Andalucia, zijn die van Huelva zodanig karakteristiek dat ze een aparte groep zijn gaan vormen. Het compás (de maatsoort) van de Fandangos de Huelva is een drie-kwart maat (3/4). Binnen de telling ligt het accent op de eerste tel en worden de tweede en derde tel oppervlakkig gespeeld.
De beste flamencomanier om het compás weer te geven, is door het ritme met castagnetten te spelen waarbij op de eerste tel één “tik” gegeven wordt en op de tweede en de derde tel een roffel (5 tikken eindigend op de tel) gespeeld wordt.
Zoals je ziet is het compás van de Sevillanas identiek aan dat van de Fandangos de Huelva. In beide vormen ligt het accent op de eerste tel. Er zijn overigens nog wel meer vormen die eenzelfde compás hebben.
Een belangrijke vertolker van Fandangos was Paco Toronjo
Opbouw
De Fandangos de Huelva komt voor met coupletten van 5 regels met daarin 8 lettergrepen, waarvan er één herhaald wordt. De coupletten rijmen soms asonant (assonantie: rijmen op klinkeruitspraak) en op andere momenten consonant (consonantie: volrijm, dus niet alleen op klank) en dan weer met een onregelmatige rijm. Het meest voorkomende rijmschema is als volgt:
A – B – A – B – A
Voorbeeld:
| Pa – se – o – tu – ca – lle – ba – rrio | 8 lettergrepen | rijm A |
| en – ti – no en – cuen – tro – mu – dan – za | 8 lettergrepen | rijm B |
| me – lla – man – el – te – me – ra – rio | 8 lettergrepen | rijm A |
| en – ti – pon – go – mi es – pe – ran – za | 8 lettergrepen | rijm B |
| en – mi – Vir – gen – del – Ro – sa – rio | 8 lettergrepen | rijm A |
Ärcangel zingt Fandangos begeleid door Miguel Ángel Cortés en Dani de Morón
De dans
Sommige Fandangos de Huelva zijn dansbaar. Zelfs vanuit de oorsprong is het niet volledig duidelijk, maar waarschijnlijk was de zang er om de dans te begeleiden.
Hoe dan ook: het is geen dans die in Spanje erg bekend is buiten de provincie (Huelva).
In Alosno is een plein naar Paco Toronjo vernoemd.
Thema’s
De meest gangbare thema’s refereren aan:
- De vrouw en de liefde.
- De jacht en het platteland
- De plaatselijk vereerde heilige
- De feesten en de Romerias’s (bedevaart / pelgrimage incl. bijhorende volksfeest)
- De geografische omgeving (zang bijv. over Alosno)
- De mijnen
Stijlen
Binnen de Fandangos de Huelva zijn er verschillende stijlen te onderkennen. Recent onderzoek spreektvan 32 verschillende stijlen van Fandangos de Huelva van de volgende 9 plaatsen:
- Almonaster la Real,
- Alosno,
- Cabezas Rubias,
- Calañas,
- Encinasola,
- El Cerro del Andévalo,
- Huelva,
- Santa Bárbara de Casas,
- Valverde del Camino.
Daarnaast zijn er schrijvers die nog meer plaatsen noemen, zoals
- Cumbres Mayores,
- Paymogo,
- Puebla de Guzmán,
- Villanueva,
- Cortegana
- El Almendro
De geografische spreiding van de (eerst genoemde) 9 verschillende plaatsen, zijn als volgt in te delen:
| La sierra (bergstreek): | Almonaster la Real (5 vormen) | |
| Encinasola | ||
| El Andévalo (= streeknaam): | Alosno | |
| El Cerro del Andévalo | ||
| Santa Bárbara de Casas | ||
| Cabezas Rubias | ||
| Valverde del Camino | ||
| Calañas | ||
| La Costa (de kuststreek): | Huelva |
Tegenwoordig is m.n. Arcángel, afkomstig uit Alosno,
bekend voor zijn Fandangos
Een paar voorbeelden van de verschillende daarbij “behorende” (spaanse-) teksten:
Fandango Cané (Alosno)
Calle Real del Alosno
con sus esquinas de acero
es la calle más bonita
que rondan los alosneros
cuando la luna se quita.
Quiero vivir en el Picote
porque me gusta el oír
por la mañana temprano
el canto de la perdiz
en lo alto el romerano.
Fandango de Encinasola
Yo planté en una maceta
la semilla del encanto
con la misma regué
y la flor salió llorando
tuvo la culpa el querer.
Fandango de Calañas
Calañeses, calañesas,
si vais un día a Valverde
échate a dormir la siesta
debajo de un pino verde
verás qué alegre despiertas.
Fandango de Santa Eulalia (Almonaster la Real)
Tú princesita de un río
y yo Reina en las Marismas,
tú te llamas Santa Eulalia
y yo Virgen del Rocío,
la más bonita de España.
Fandango de El Cerro del Andévalo
Ni lo alquilo ni lo vendo
tengo un caballo retinto
me lo regaló su dueño
camino de San Benito
por un fandango cerreño.
Blik op Alosno...
Begeleiding
De gitaar begeleidt de zang in de Fandangos de Huelva. Zij geeft de zang haar karakteristieke aire (=gevoel / sfeer). Er zijn twee manieren van gitaarbegeleiding hoewel ze erg verbonden zijn: de Alosno-manier en de Huelva-manier.
Niño Miguel speelt een Fandangos de Huelva
Bron: | De site van “Centro Andaluz de Flamenco” (CAF) en | |
| “Centro Informático Científico de Andalucía” (CICA) | ||
| URL: http://caf.cica.es/ | ||
Vrije vertaling: | Webmaster www.ElFlamenco.nl | |
| Inhoudelijke overname / vrije vertaling in Nederlands met toestemming van de bron, conform overeenkomst d.d. 29-8-2005 |
Overzicht van alle beschreven palos (flamencostijlen)
